Triger kayışı motorda oldukça önemli bir görevi olan kritik bir parçadır. Belirli yıl ve kilometre aralıklarda yenilenmesi gerekir ve ihmal edilmesi ve kopması sonucunda motorda çok büyük ve masraflı tamiratlara neden olabilmektedir.

Triger kayışı nedir?

Triger kayışı genellikle ülkemizde bu isim ile adlandırılsa da esas olarak “Timing Belt” yani zamanlama kayışı ve “Camshaft Belt” Egzantrik mili kayışı olarak adlandırılmaktadır. Triger adı ise ingilizce “Trigger” yani tetik kelimesinden gelmektedir. Ancak yaptığı işin karşılığı olarak en mantıklı ismin “Zamanlama kayışı” olduğunu düşünüyoruz.

Motor açısından oldukça hayati bir parça olduğu için hem sağlam hem de uzun ömürlü olması gereklidir. Ayrıca zamanlama işlemi gerçekleştirdiği için de kayma yapmaması gerekir. Bu nedenle dişli bir şekilde genellikle kauçuk ve çelik tel/kumaş kuşak malzemeden kompozit bir yapı şeklinde üretilir. Ayrıca kevlar, aramid ve karbon fiber gibi özel ve dayanıklı malzemelerin de kullanıldığı özel kayışlar mevcuttur. Marka ve modele bağlı olmak üzere genellikle 60.000km-100.000km aralığında değişen bu parçanın zincir tipinde olanları da mevcuttur ve genelde değişim gerektirmez. Ancak otomobil üreticilerinin büyük bir kısmı daha sessiz ve az sürtünme ile çalışan kauçuk triger kayışlarını tercih ederler.

Triger kayışı ne işe yarar?

Triger kayışı krank milinden aldığı hareketi ekzantrik mili ve/veya millerine ileterek supapların açılıp kapanmasına olanak sağlayan bir parçadır. Ayrıca otomobil modeline bağlı olarak motor soğutma sıvısını soğutma sistemi içerisinde döndüren devridaim pompasına da hareket verir. Bu sayede hem egzantrik mili hem de devridaim pompası ihtiyacı olan dönme hareketini elde etmiş olur.

Triger kayışı ve çalışma prensibi

Triger sistemi hangi parçalardan oluşur?

Marka ve modele göre değişmek üzere genellikle;

• Triger kayışı: Krank milinin hareketini egzantrik miline iletir.
• Gergi bilyesi: Triger kayışının istenilen şekilde gerdirilmesine yarar.
• Devridaim pompası: Motor soğutma sıvısını sistemde döndürür.

Triger kayışının kopması sonucu; (sıralı değildir)

• Önce bir patırtı olur ardından motor durur
• Supap zamanlaması bozulur
• Zamanlaması bozulan supaplar kapalı olması gerekirken açık kalır
• Açık supaplara pistonlar çarpar
• Pistonların çarpması sonucu supaplar eğilir
• Pistonlar da supapların çarpmasıyla hasar görür
• Silindir kapağı ve yanma odalarında ise kopan ve çarpan parçalardan dolayı zedelenmeler olur
• Supap ve pistonların alakalı olduğu tüm parçalarda kasmadan kaynaklı zorlanmalar meydana gelir
• Zarar gören tüm parçaların değişmesi ve/veya işlem görmesi gerekir
• Kısacası motorun rektefiye işlemi (revizyon) görmesi gerekir